Tuesday , March 19 2024

សៀមរាប

ប្រាសាទបាលិលេយ្យ – ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទបាលិលេយ្យ - ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទបាលិលេយ្យ – ប្រាសាទខ្មែរ ៖ ប្រាសាទព្រះប៉ាលីឡៃ រឺព្រះបាលិលេយ្យមានចំងាយប្រហែលជា ១១ គីឡូម៉ែត្រពីក្រុងសៀមរាប រឺចំងាយពីប្រាសាទបាយ័នត្រឹមតែ ១.៥ គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ។ ប្រាសាទនេះត្រូវបានគេកសាងឡើងនៅក្នុងសតវត្សទី ១២ និងដំណាក់កាលបន្តបន្ទាប់ទៀត ដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រះពុទ្ធសាសនា។ ប្រាសាទនេះមានទ្វារបើកបួនទិសដែលប្រាង្គស្ថិតនៅខាងលើគ្រឹះបីជាន់ មានជណ្តើរឡើងគ្រប់ទិស។ នៅតាមហោជាង និង ផ្តែរទ្វារនៃប្រាសាទនេះសុទ្ធសឹងជាចម្លាក់របស់ព្រះពុទ្ធសាសនា។ ចម្លាក់នៅខាងកើតគឺរូបព្រះពុទ្ធចូលនិពា្វន្ត ខាងត្បូងរូបព្រះពុទ្ធតាំងសមាធិ និងខាងជើងគឺរូបព្រះពុទ្ធឈរច្រត់ដៃលើសត្វដំរីមួយ។ ជារឿងគួរអោយសោកស្ដាយដែល ដោយផ្នែកមួយចំនួននៃប្រាសាទត្រូវបានបាក់បែកដោយសារកត្តាធម្មតា និងអាយុកាលរបស់ប្រាសាទ។ ប្រាសាទ​ព្រះបាលិលេយ្យ​ស្ថិត​នៅ​​ទិស​ខាង​លិច​ វត្ត​ទេព​ប្រណម្យ។ ​មុន​នឹង​ទៅ​ដល់​ប្រាសាទ ​យើង​នឹង​ឃើញ​ឃឿន​វែង​មួយ​ប្រមាណ ៣០​ម៉ែត្រ​​មាន​បង្កាន់​ដៃ​នាគ ​តោ និង​ទ្វារ​បាល​ ឯ​នៅ​ចុង​ឃឿន​នោះ​មាន​រោង​តម្កល់​ព្រះ​ពុទ្ធ​បដិមា​​​ភ្នែន​​លើ​ផ្កា​ឈូក យក​ធរណី​ជា​សាក្សី​មួយ​អង្គ​ធ្វើ​ពី​ថ្មភក់។ សព្វថ្ងៃ​យើង​ឃើញ​ព្រះ​ពុទ្ធ​បដិមា​ភ្នែន​នេះ​ពេញ​រូប​ពេញ​អង្គ តែ​មុន​នេះ​បដិមា​នេះ​គ្មាន​ព្រះ​​កេស​ទេ។ គេ​​​រក​ឃើញ​ព្រះ​កេស​នេះ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៣៤​ ជាប់​ព័ន្ធ​នៅ​ក្នុងឫស​ឈើ។ «ឧស្ណិសៈ» ព្រះពុទ្ធបដិមា​ភ្នែន​នេះ​ដូច​គ្នា​នឹង​ «ឧស្ណិសៈ» ព្រះពុទ្ធ​បដិមា​ទ្រង់​ឈរ​នៅ​ វត្ត​ទេពប្រណម្យ​ ដែល​ជា​សិល្បៈ​ចុង​​សម័យ​អង្គរ ឬ​ដើម​សម័យ​ក្រោយ​អង្គរ។ បន្ទាប់​ពី​រោង​នោះ យើង​នៅ​ទៅ​ដល់​ខ្លោង​ទ្វារ​ប្រាសាទ​ ដែល​មាន​ចម្លាក់​​ពុទ្ធ​សាសនា​លើ​ផ្ដែរ និង​ហោជាង។ …

អានបន្ត »

វត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង – ប្រាសាទខ្មែរ

វត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង - ប្រាសាទខ្មែរ

វត្តព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង – ប្រាសាទខ្មែរ ៖ វត្ត​ព្រះវិហារប្រាំពីរល្វែង ស្ថិត​ក្នុង​ក្រុង​អង្គរធំ ខេត្ត​សៀមរាប នៅ​ពីក្រោយ​ប្រាសាទ​សួរព្រ័ត្រ​ នៅ​ខាងស្ដាំដៃ​នៃ​ផ្លូវ​ចេញ​ពី​ព្រលាន​ជល់ដំរី​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​ទ្វារជ័យ ។ ធាតុ​សំខាន់​បំផុត​នៃ​វត្ត​ព្រះវិហារ​ប្រាំពីរ​ល្វែង​នេះ គឺ​ពុទ្ធបដិមា​មួយ​អង្គ​មាន​ឈ្មោះថា «ជ័យពុទ្ធ​មហានាថ» ដែល​ដើម​ឡើយ​ត្រូវ​បាន​គេ​តម្កល់​នៅ​ក្នុង​ប្រាង្គ​កណ្ដាល​នៃ​ប្រាសាទ​បាយ័ន ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​បាន​គេ​វាយ​កម្ទេច​ និង​កប់​ចោល​ក្នុង​អណ្ដូង​មួយ​ក្រោម​ប្រាសាទ នៅ​អំឡុង​ពេល​មាន​ការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​ពី​ពុទ្ធសាសនា​មក​ជា​ព្រហ្មញ្ញ​សាសនា​វិញ ។ អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​តែ​តែ​ចាត់ទុក​ថា ប្រាសាទ​បាយ័ន​ត្រូវ​បាន​កសាង​ឡើង​ដើម្បី​ឧទ្ទិស​ដល់​ព្រហ្មញ្ញ​សាសនា ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្ដូរ​ទស្សនៈ​មក​ពុទ្ធសាសនា​វិញ ​នៅ​ពេល​ដែល​គេ​រក​ឃើញ​បដិមា​ជ័យពុទ្ធ​មហានាថ​នេះ និង​ចម្លាក់​ពោធិសត្វ​លោកេស្វរៈ​នៅ​លើ​ហោជាង​នៃ​ប្រាសាទ​បាយ័ន ។ អត្ថបទពេញនិយម ៖ ប្រាសាទស្នឹង – ប្រាសាទខ្មែរ

អានបន្ត »

ភ្នំគូលែន – ប្រាសាទខ្មែរ

ភ្នំគូលែន - ប្រាសាទខ្មែរ

ភ្នំគូលែន – ប្រាសាទខ្មែរ ៖ ភ្នំ​គូលែន ឬ ព្រះមហិន្ទ្រាបវ៌ត ឬ ភ្នំ​ជាទីសក្ការៈ គឺ​ជា​ទីកន្លែង​​ផ្ទុក​នូវ​និមិត្ត​រូប​ដ៏​ច្រើន​សម្បើម ហើយ​បាន​ធ្វើ​វិភាគ​ទាន​ដ៏​ផ្ទាល់​តាំង​ពី​ដើម​ដល់​ចប់​ ដើម្បី​ជួយ​កសាង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​មហានគរ​ដ៏​ឧត្តម ហើយ​ទី​ភ្នំ​នេះ​ស្ថិត​នៅ​ជា​មហា​កសិណ​ដ៏​រស់​រវើក​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ ។ ១. ភូមិ​សាស្ត្រ​បង្រួម​នៃ​ភ្នំ​គូលែន ភ្នំ​គូលែន​មាន​កំពស់​ប្រមាណ ៤៩៥ ម៉ែត្រ ។ គឺ​ជា​ភ្នំ​មួយ​ដ៏​ធំ​ល្មម​​ប្រកប​ដោយ​សិលា​លាយ​ឡំ​នឹង​ព្រៃ​ស៊ុបទ្រុប​ដែល​ ផុស​​ដុះ​ចេញ​តែ​ឯក​ឯង​ជ្រងោ​នៅ​ក្នុង​កណ្ដាល​លំហរ​វាល​ដី​រាប​ដ៏​ល្វឹង​ ល្វើយ ​នៅ​ឯ​ឥសាន​ទិស​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា បាំង​ខែ​ឈម​មុខ​ទល់​នឹង​ខ្សែ​បន្ទាត់​ដែល​ចាក់​ពី​ភ្នំ​ក្រវាញ​កាត់​តាម​ ទន្លេសាប​ឆ្ពោះ​មក​​កាន់​ភ្នំ​ដងរែក​ ពី​ខាង​ត្បូង​ឈៀង​ខាង​លិច​មក​ខាង​ជើង​ឈៀង​ខាង​កើត ។ ខ្យល់​ដែល​ពាំនាំ​ទឹក​ភ្លៀង​មក​ស្រោច​លើ​ភ្នំ​ក្រវាញ​ត្រូវ​ហួត​ហែង​ពេល​មក​ ដល់​ផ្ទៃ​ទន្លេសាប តែ​ដោយ​ស្រង់​យក​ចំហាយ​ទឹក​សន្សើម​ដែល​ហួត​ចេញ​ពី​ទន្លសាប ​ខ្យល់​នោះ​ក៏​បង្ហួស​ទៅ​ជម្រុះ​ទឹក​នោះ​នៅ​លើ​ភ្នំ​គូលែន​ដែល​នៅ​ឈរ​សន្ធឹង ​បាំង​ផ្លូវ​របស់​ខ្លួន ។ ភ្លៀង​ដែល​ធ្លាក់​នៅ​ទី​នោះ ​មក​បំពេញ​ស្ទឹង​សៀមរាប​ដែល​ធំ​ជាង​គេ​នៅ​តំបន់​នោះ ហើយ​ដែល​យក​ប្រភព​ដង្ហើម​រស់​ហូរ​ចេញ​ពី​ខ្ពង់​រាប​នៅ​លើ​ភ្នំ​គូលែន​តែ​ ម្ដង ចម្លែក​ខុស​ពី​ធម្មតា​ដែល​ទឹក​ស្ទឹង​ហូរ​ចេញ​ពី​ជើង​ភ្នំ ។ ទី​ដែល​ប្រភព​ដង្ហើម​ទឹក​ស្ទឹង​នោះ គេ​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ថា “ខ្ពង់​រាប​ប្រភព​ដង្ហើម​ទឹក” ដោយ​មក​ពី​សភាព​ពិសេស​នេះ​ដែល​នឹង​មាន​អធិប្បាយ​នៅ​បន្ទាត់​ខាង​ ក្រោយ ។ ស្ទឹង​នេះ​ឆ្លង​កាត់​តំបន់​អង្គរ មុន​នឹង​បន្ត​ទៅ​ទម្លាក់​ខ្លួន​រំលាយ​ជាមួយ​នឹង​ទន្លេសាប ដែល​ប្ដូរ​ទឹក​ជារៀង​រាល់​ឆ្នាំ​ដោយ​សារ​ទឹក​ទន្លេ​មេគង្គ​ផ្ដល់​មក​ឲ្យ ដែល​​ទន្លេមេគង្គ​នេះ​យក​ប្រភព​ពី​ភ្នំ​ហិមវីត​ដ៏​សែន​ឆ្ងាយ​នៃ​តំបន់​​ …

អានបន្ត »

ប្រាសាទភ្នំក្រោម – ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទភ្នំក្រោម - ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទភ្នំក្រោម – ប្រាសាទខ្មែរ ៖ ប្រាសាទ​ភ្នំក្រោម​ជា​រមណីយដ្ឋាន​វប្បធម៌​​ប្រវត្ដិសាស្ដ្រ​មាន​ទីតាំង​ស្ថិត​នៅ​លើ​កំពូលភ្នំ​មាន​រយៈកម្ពស់​១៤០​ ម៉ែត្រ​ ​នៅ​ទិសនិរតី​មាន​ចម្ងាយ​១២​គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទីក្រុង​សៀមរាប​ ​ដោយ​ធ្វើ​ដំណើរ​តាម​ផ្លូវ​ស្រប​នឹង​ដងស្ទឹង​សៀមរាប​ពី​ជើង​ទៅ​ត្បូង​ ​ហើយ​ស្ថិត​នៅ​ខាងជើង​បឹង​ទន្លេសាប ។ បើ​តាម​ឯកសារ​ស្រាវជ្រាវ​ផ្នែក​បុរាណវិទ្យា​របស់​​អាជ្ញាធរ​អប្សរា​ ប្រាសាទ​ភ្នំក្រោម​ត្រូវ​បាន​កសាង​ឡើង​បែរ​មុខ​ទៅ​ទិស​ខាងកើត នា​ចុង​សតវត្ស​ទី​៩​ ​និង​ដើម​សតវត្ស​ទី​១០​ ​រចនាបថ​បាខែង​ក្នុង​រាជ្យ​ព្រះបាទ​យសោវរ្ម័ន​ទី​១​ ​(ឆ្នាំ​៨៨៩​-៩១០) ដើម្បី​ឧទ្ទិស​ដល់​ព្រះព្រហ្ម​ ​ព្រះ​នរាយណ៍​ និង​ព្រះ​ឥសូរ ។ ប្រាសាទ​ភ្នំក្រោម​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​កំពែង​រាង​បួន​ជ្រុង​ស្មើ​ មួយ​ជ្រុង​ប្រវែង​៥០​ម៉ែត្រ​ ​និង​មាន​តួ​ប៉ម​បី​​ជា​ជួរ​ចំ​អ័ក្ស​ខាងជើង​ និង​ខាងត្បូង​នៅ​លើ​ខឿន​ដែល​មាន​កម្ពស់​១​ម៉ែត្រ​២​តឹក និង​មាន​ប្រាសាទ​ចំនួន​៤​ទៀត​នៅ​ខាង​កើត ហើយ​បែរ​មុខ​ទៅ​រក​ប្រាសាទ​ចម្បង​ទាំង​បី ។ បច្ចុប្បន្ន​បើ​ពិនិត្យ​សង្កេត​ទៅ​លើ​ស្ថានភាព​ជាក់ស្ដែង​ ប្រាសាទ​ភ្នំក្រោម​នេះ​មាន​សភាព​ទ្រុឌទ្រោម​យ៉ាង​ខ្លាំង ។ បើ​ពិនិត្យ​ទៅ​លើ​គុណភាព​ថ្មភក់​​មាន​សភាព​ពុក​ផុយ​ដែល​ជា​កត្ដា​នាំ​ឱ្យ​តួ ​ប្រាសាទ​ទាំងមូល​ប្រេះស្រាំ​ស្ទើរតែ​នៅ​គ្រប់​ផ្ទាំង​ស្រទាប់​ថ្ម​ដែល​ជា​ហេតុ​នាំ​ឱ្យ​រលេះ​បាក់​នូវ​ក្បាច់​រចនា​របស់​ប្រាសាទ ។ ទន្ទឹម​នឹង​នោះ​ដែរ​ក៏​មាន​សំណង់​សម័យ​ថ្មី​ជា​ច្រើន​នៅ​ជុំវិញ​ប្រាសាទ​ ផ្នែក​ខាងកើត ។ សំណង់​ទាំងនេះ​មាន​កុដិ​ព្រះសង្ឃ​ ខ្ទម​សំណាក់​ធម៌​របស់​យាយជី​ ​តាជី​ ​សាលាឆាន់​ ព្រះ​វិហារ​ ​និង​ស្លាកស្នាម​សំណង់​បាក់បែក​មួយ​ចំនួន​ទៀត​អំពី​ស៊ីម៉ង់ត៍​ប្រហែលជា​ សាងសង់​តាំងពី​សម័យ​បារាំង ។ ការ​ខូចខាត​របស់​ប្រាសាទ​ភ្នំក្រោម​អាច​បណ្ដាល​មក​ពី​កត្ដា​ជា​ច្រើន​ដូច​ជា ៖​ ប្រាសាទ​ភ្នំក្រោម​កសាង​នៅ​ជាប់​នឹង​ទន្លេសាប​បណ្ដាល​ឱ្យ​ប្រាសាទ​នេះ​ មាន​សំណើម​ច្រើន​គ្រប់​ពេល​វេលា ។ សំណើម​នេះ​បាន​បក់​មក​ពី​បឹង​ទន្លេសាប​ …

អានបន្ត »

ប្រាសាទបក្សីចាំក្រុង – ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទបក្សីចាំក្រុង - ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទបក្សីចាំក្រុង – ប្រាសាទខ្មែរ ៖ ប្រាសាទ​បក្សីចាំក្រុង​ស្ថិត​នៅ​កណ្ដាល​ព្រៃស្រោង​ ខាង​ឆ្វេង​ផ្លូវ​ ​និង​ខាង​ជើង ​ភ្នំ​បាខែង​ ​ប្រហែល​១៥០​ ​ម៉ែត្រ​ ​មាន​កាំជណ្ដើរ​ស្ថាបនា​ដោយ​ថ្ម​បាយក្រៀម​ ​និង​ឥដ្ឋ​ពណ៌​ក្រហម ។ នៅ​ម្ដុំ​ប្រាសាទ​នេះ​ក៏​មាន​ប្រាសាទ​តូចៗ​មួយ​ចំនួន​ទៀត​កសាង​អំពី​ឥដ្ឋ​ ​ដែល​ខ្លះ​បាំង​បាត់​ដោយ​រុក្ខជាតិ​ ដែល​នៅ​ឆៀង​ខាង​ជើង មាន​ប្រាសាទ​ពីរ​បី ដូចជា ​ប្រាសាទ​បាយក្អែក និង​ប្រាសាទ​បី ជាដើម ។​ ប្រាសាទ​បក្សីចាំក្រុង​មាន​កម្ពស់ ២៧ ម៉ែត្រ គិត​ពី​បាត​ដល់​កំពូល មាន​​រាង​ជា​សាជី​ ​មាន​ថ្នាក់ៗ​ ​ធ្វើ​ពី​ឥដ្ឋ​បែរមុខ​ទៅ​ទិស​ខាងកើត ។​ ​ប្រាសាទ​នេះ​មាន​ ៤​ ​ថ្នាក់​ ​កសាង​ពី​ថ្ម​បាយក្រៀម​បន្ដុប​ ​ប្រាសាទ​ឥដ្ឋ​ខាងលើ​ ​មាន​ជណ្ដើរ​គ្រប់​ទាំង​បួន​ទិស​ ​ទ្វារ​បញ្ឆោត​បី​ទិស​ តែ​ក្បាច់​រចនា​សម្រាប់​បិទ​ពី​ក្រៅ​បាត់បង់​អស់​ហើយ​នៅ​សល់​តែ​ក្បាច់​ផ្ដែ ​រលើ​ខ្លោងទ្វារ​នៅ​ល្អ​ ​មាន​ព្រះឥន្ទ្រ​គង់​លើ​ដំរី​ឰរាវ័ណ​ ​ឯ​ចុង​ទាំង​សង​ខាង​មាន​គណេស​ និង​មាត់ទ្វារ​ខាងកើត​មាន​សិលាចារឹក ។ តាម​ឯកសារ​បាន​បញ្ជាក់​ថា​ កាលពី​ជំនាន់​កសាង​ប្រាសាទ​នេះ​ពុំ​មាន​សិលា​ចារឹក​អ្វី​ឡើយ​ លុះដល់​ព្រះបាទ​រាជេន្ទ្រ​វរ្ម័ន​ទី២ (៩៤៤​‑​៩៦៨ គ.ស)​ នាំ​រាជធានី​ពី​កោះកេរ​មក​តាំង​នៅ​អង្គរ​សា​ថ្មី​វិញ​នៅ​គ្រិស្ដ​សករាជ​ ៩៤៨​ …

អានបន្ត »

ប្រាសាទបឹងមាលា ឬ បេងមាលា – ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទបឹងមាលា ឬ បេងមាលា - ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទបឹងមាលា ឬ បេងមាលា – ប្រាសាទខ្មែរ ៖ ប្រាសាទបេងមាលាមានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិបេងមាលា ស្រុកស្វាយលើ ខាងកើតជើងភ្នំគូលេន ខាងកើតប្រហែល ៧៧គីឡូម៉ែត្រពីក្រុងសៀមរាប។ ប្រាសាទនេះមានលក្ខណៈស្រដៀងនឹងប្រាសាទអង្គរវត្ត និងត្រូវបានស្ថាបនាឡើងដោយព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ ដែរ។ ប្រាសាទនេះមានគូទឹកដ៏ធំមានប្រវែង ១២០០ x ៩០០ម៉ែត្រ។ ប្រាសាទបឹងមាលាត្រូវបានសាងសង់នៅចុងសតវត្សរ៍ទី ១១និងដើមសតវត្សរ៍ទី១២ លើផៃ្ទដីទំហំ ១៤ហិកតា ដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រះអាទិទេពក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា និកាយវិស្ណុនិយម។ ដោយហេតុថាទ្រង់ទ្រាយប្រាសាទនេះប្រហាក់ប្រហែលប្រាសាទអង្គរវត្តនោះ ដូចេ្នះរាល់វត្ថុបំណង និងស្ថាបត្យកម្មក៏ត្រូវមានលក្ខណៈដូចគ្នា។ ប្រាសាទអង្គរវត្តដែលប្រវត្តិសាស្រ្តចារទុកថាជាស្នាព្រះហស្តរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២នោះ សាងឡើងដើម្បីឧទ្ធិសថ្វាយព្រះវិស្ណុដោយមានកសិណទឹក (គូទឹក )ព័ទ្ធជុំវិញរាប់គីឡូម៉ែត្រខណ្ឌទីតាំងប្រាសាទ ឲ្យក្លាយជាកោះមួយនោះដូចេ្នះប្រាសាទបេងមាលាក៏ត្រូវតែមានន័យដូចគ្នាដែរ។ បា្រសាទបេងមាលាស្ថាបនាឡើងអំពីថ្មភក់ និងថ្មបាយកៀ្រមដែលមានទ្រង់ទ្រាយប្រហាក់ប្រហែលប្រាសាទអង្គរវត្តហើយដែលបុរាណវិទូមួយចំនួនយល់ថា ប្រាសាទបេងមាលាជាប្លង់មេឬថា បុព្វបុរសខែ្មរ ចាប់កសាងប្រាសាទនេះសិនមុននឹង ឈានទៅកសាងប្រាសាទអង្គរវត្តដ៏ល្បីល្បាញដោយមើលតាមគំរូដើម។ អ្វីដែលស្ថាបត្យករខែ្មរជំនាន់នោះធ្វើដោយខានមិនបានគឺការជីកកសិណទឹកនៅជុំវិញប្រាសាទដើម្បីយកអាចម៍ដីទៅចាក់គ្រឹះប្រាសាទការពារកុំឲ្យបាក់ស្រុត ក៏ដូចជាការយកទឹកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ផងទន្ទឹមនោះកសិណទឹកមួយៗបានក្លាយទៅជានិមិត្តរូបនៃសមុទ្រទឹកដោះ និវេសនដ្ឋានព្រះអាទិទេពក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ឈ្មោះ: ប្រាសាទបេងមាលាឬបឹងមាលា អ្នកកសាង: ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ កាលបរិច្ឆេទកសាង: ដើមសតវត្សទី១២ ឧទ្ទិសថ្វាយ: ព្រះវិស្ណុ ស្ថាបត្យកម្ម: …

អានបន្ត »

ប្រាសាទព្រះខ័ន – ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទព្រះខ័ន - ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទព្រះខ័ន – ប្រាសាទខ្មែរ ៖ ប្រាសាទ​ព្រះខ័ន​មាន​ទីតាំង​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ក្រុម​ ប្រាសាទ​វង់​ធំ​ក្នុង​ទឹក​ដី​នៃ​ខេត្ដ​សៀមរាប​ មាន​ចម្ងាយ​៣​គម ពី​ប្រាសាទ​បាយ័ន និង​១,៥​គម ពី​ទ្វារ​ដីឆ្នាំង​(ទ្វារ​អង្គរធំ​ទិស​ខាង​ជើង) ។ ឈ្មោះ​នៃ​ប្រាសាទ​នេះ​មាន​ន័យ​ថា​ ​“ដាវ” ។ តាម​ការ​ស្រាវជ្រាវ​នៅ​សម័យ​បច្ចុប្បន្ន​គេ​យល់​ថា​ ​កាលពី​អតីតកាល​សំណង់​នៃ​ប្រាសាទ​ព្រះខ័ន​ គឺ​ជា​កន្លែង​ដាក់​គ្រឿង​សឹក​សង្គ្រាម ។​ ​ដូច្នេះ​ព្រះ​ខ័ន​ជា​ឈ្មោះ​សម័យ​ទំនើប​នៅ​រក្សា​ឈ្មោះ​ទីក្រុង​ពី​បុរាណ​ ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា “ជ័យស្រី”​ មាន​ន័យ​ថា ​“ព្រះខ័ន”​ និង​មាន​ន័យ​ម្យ៉ាងទៀត​ថា​ ​“ម្លូ” ។ ប្រាសាទ​ព្រះខ័ន​កសាង​ឡើង​ដោយ​ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន​ទី​ ៧ នៅ​ចុង​សតវត្សរ៍​ទី​១២​ ​ក្នុង​គ.ស​១១៩១​ ​ដើម្បី​ឧទ្ទិស​ចំពោះ​លទ្ធិ​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​មហាយាន ។ ព្រះអង្គ​បាន​កសាង​ព្រះ​បរម​រូប​ព្រះបាទ​ធរណិន្ទ្រវរ្ម័ន​ទី​២​ជា​ព្រះ​ វរបិតា ជា​ទេវរាជ​តំណាង​ព្រះ​ពោធិសត្វ​លោកេស្វរៈ ដូចគ្នា​នឹង​ប្រាសាទ​តាព្រហ្ម ដែល​ព្រះអង្គ​បាន​កសាង​ព្រះ​បរម​រូប​ព្រះ​វរមាតា ជ័យរាជ​ចូឌាមណី ជា​ទេវរាជ​តំណាង​ព្រះនាង​ប្រាជ្ញាបារមីតា ។ ប្រាសាទ​ព្រះខ័ន​មាន​រាង​៤​ជ្រុង​ទ្រវែង​ បណ្ដោយ​៨០០​ម៉ែត្រ​ ​និង​ទទឹង​៧០០​ម៉ែត្រ ដែល​មាន​ស្រះបោក្ខរណី (គូទឹក) ​ទ័ព​ជុំវិញ​ ​ស្ថិត​នៅ​លើ​ផ្ទៃដី​ចំនួន​៥៦​ហិកតា ។ ប្រាសាទ​នេះ​មាន​កំពែង​​បួន​ជាន់ មាន​គោបុរៈ​ចូល​ប្រាសាទ​តាម​ទិស​ទាំង​បួន …

អានបន្ត »

ប្រាសាទបន្ទាយស្រីដំដែក – ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទបន្ទាយស្រីដំដែក - ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទបន្ទាយស្រីដំដែក – ប្រាសាទខ្មែរ ៖ ប្រាសាទ​បន្ទាយស្រី​មាន​ទីតាំង​ស្ថិត​នៅ​ភូមិ​ បន្ទាយស្រី​ ​ឃុំ​ដំដែក​ ​ស្រុក​សូទ្រនិគម​ ​ក្នុង​បរិវេណ​វត្ដ​ប្រាសាទ​បន្ទាយស្រី​ ចម្ងាយ​ប្រមាណ ​៣៤ ​គីឡូម៉ែត្រ នៅ​ទិស​ខាងកើត​ទីរួមខេត្ដ​សៀមរាប​ ​និង​មាន​ទី​តាំង​នៅ​ចំណុច​ ​UTM (X: 131521, Y: 10407207) ។ ប្រាសាទ​នេះ​ជា​សំណង់​ទោល​បែរ​មុខ​ទៅ​ទិស​ខាងកើត​ និង​មាន​ហោត្រៃ (មន្ទីរ​តម្កល់​គម្ពីរ​ផ្សេងៗ, បណ្ណាល័យ) ​ពីរ​បែរមុខ​ទៅ​ទិស​ខាងលិច ដែល​បច្ចុប្បន្ន​រលំ​បាក់​បែក​អស់​ហើយ ។ សម្ភារៈ​សំណង់​មាន​ថ្មភក់​ ​ថ្ម​បាយក្រៀម​ ​និង​ឥដ្ឋ​ ​ហើយ​មាន​ភាព​ទ្រុឌទ្រោម​ខ្លាំង​បណ្ដាល​មក​ពី​ធម្មជាតិ​ ​និង​មនុស្ស​ជីក​កកាយ​រក​វត្ថុ​បុរាណ​ និង​ការ​បោះបង់​ចោល​មិន​មាន​ថែរក្សា​ឱ្យ​បាន​ដិត​ដល់​ជា​យូរ​មក​ហើយ ។ ប្លង់​តូប​ប៉ម​កណ្ដាល​មាន​រាង​ការ៉េ​មាន​ទ្វារ​ចូល​បួន​ទិស​ ​និង​រានហាល​រាង​កាកបាទ​ ​សង់​នៅ​ទី​ទម្រ​ពីរ​ជាន់​ ​និង​មាន​កំពែង​ព័ទ្ធ​ជុំវិញ​បី​ជាន់ ។ អត្ថបទ​លោក​ ​Lunet​ ​de​ ​La​ ​jonqiére​ ​បាន​រៀបរាប់​ត្រឹមតែ​កំពែង​ទី​១​ ​និង​ទី​២​ប៉ុណ្ណោះ ។ នេះ​ប្រហែលជា​លោក​មិន​បាន​សង្កេត​ឃើញ​ស្នាម​ទាំងនោះ​ទេ ។ ប្រាសាទ​បន្ទាយស្រី​ពុំ​មាន​សិលាចារឹក​ប្រាប់​អំពី​ …

អានបន្ត »

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍ – ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍ - ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទព្រះឥន្ទកោសីយ៍ – ប្រាសាទខ្មែរ ៖ ធ្វើ​ដំណើរ​តាម​ផ្លូវ​ខាងលិច​ដង​ស្ទឹង​សៀមរាប​ពី​ស្ពាន​ថ្ម​ព្រះរាជ​ដំណាក់ ទៅ​ជិត​ដល់​អភិរក្ស​អង្គរ មាន​ស្ពាន​ឈើ​មួយ (បច្ចុប្បន្ន​កំពុង​សាងសង់​ជា​ស្ពាន​បេតុង) ឆ្លង​ទៅ​ដល់​មុខ​វត្ត​ព្រះឥន្ទកោសីយ៍ ស្ថិត​ក្នុង​ភូមិ​ដូនប៉ា សង្កាត់​ស្លក្រាម ក្រុង​សៀមរាប ខេត្ដ​សៀមរាប ។ ប្រាសាទ​ព្រះឥន្ទកោសីយ៍​គឺ​ជា​ប្រាសាទ​តូច​មួយ​ស្ថិត​ខាងកើត​ព្រះវិហារ​វត្ត ។ ឈ្មោះ​ប្រាសាទ​នេះ ជួនកាល​ឃើញ​គេ​សរសេរ​ថា «ព្រះឥន្ទកោសិយ» ដែល​ពាក្យ «កោសិយ» នៅ​ក្នុង​វចនានុក្រម​សម្ដេច​ព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត មាន​ន័យថា «ព្រះឥន្ទ្រ» ។ ប៉ុន្តែ​ឈ្មោះ​ដែល​មាន​ជា​ផ្លូវការ​សរសេរ​នៅ​លើ​ឃ្លោងទ្វារ​វត្ត និង​សាលា​បឋម​សិក្សា​គឺ «ព្រះឥន្ទកោសីយ៍» ។ ប្រាសាទ​ព្រះឥន្ទកោសីយ៍​សាងសង់​ឡើង​បែរ​មុខ​ទៅ​ទិស​ខាងកើត មាន​ប្រាង្គ​២ ប្រាង្គ​តូច​ស្ថិត​នៅ​ខាង​ជើង និង​ប្រាង្គ​ធំ​ស្ថិត​នៅ​ខាងត្បូង ។ នៅ​ពី​លើ​ផ្ដែរ​ប្រាង្គ​ធំ មាន​ចម្លាក់​អាទិទេព​នៃ​សាសនា​ព្រាហ្មណ៍ គឺ​ព្រះនរាយណ៍ ព្រះព្រហ្ម និង​ព្រះឥសូ និង​ចម្លាក់​ស្ដីពី​ការ​កូរ​សមុទ្រ​ទឹកដោះ ។ ចំណែក​ឯ​ចម្លាក់​នៅ​លើ​ហោជាង​ដែល​ធ្វើ​អំពី​បាយអ របេះ​ធ្លាក់​ស្ទើរ​អស់​មើល​រូប​មិន​យល់ ។ នៅ​ក្នុង​ប្រាង្គ​ធំ​នេះ​ពុំ​មាន​តម្កល់​ទេវរូប​អ្វី​ទេ ខុស​ពី​ប្រាង្គ​តូច​ដែល​មាន​តម្កល់​ព្រះពុទ្ធរូប​ជា​ច្រើន​សណ្ឋាន​ប្លែកៗ​ពី​គ្នា ។ គួរ​ឲ្យ​ចម្លែក​ដែរ …

អានបន្ត »

ប្រាសាទវត្តអធ្វា – ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទវត្តអធ្វា - ប្រាសាទខ្មែរ

ប្រាសាទវត្តអធ្វា – ប្រាសាទខ្មែរ ៖ ប្រាសាទ​វត្ត​អធ្វា​ស្ថិត​នៅ​ចម្ងាយ ៧ គម ខាង​ត្បូង​ក្រុង​សៀមរាប តាម​ផ្លូវ​ខាងលិច​ដង​ស្ទឹង​ចុះ​ពី​ផ្សារ​ចាស់​ទៅ​ភ្នំ​ក្រោម នៅ​ចន្លោះ​គីឡូម៉ែត្រ​លេខ ៤ និង​លេខ​ ៥ មាន​ផ្លូវ​មួយ​បែក​ចេញ​ទៅ​ទិស​ខាង​លិច ត្រង់​ផ្លូវ​បែក​នេះ​មាន​ខ្លោង​ទ្វារ​មួយ​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា “វត្ត​អធ្វា” ។ ធ្វើ​ដំណើរ​តាម​ផ្លូវ​នេះ​ប្រមាណ ៥០០ ម៉ែត្រ គេ​នឹង​ទៅ​ដល់​វត្ត​មួយ​ឈ្មោះ​ វត្ត​អធ្វា វត្ត​នេះ​គេ​កសាង​នៅ​ជាប់​នឹង​កំពែង​ប្រាសាទ​ទិស​ខាង​ជើង ។ ប្រាសាទ​វត្ត​អធ្វា មាន​សណ្ឋាន​ទ្រង់​ទ្រាយ​ស្ទើរ​ដូច​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត កសាង​បែរ​មុខ​ទៅ​ទិស​ខាង​លិច​ដូច​គ្នា មាន​កំពែង​ថ្ម​បាយ​ក្រៀម​ព័ទ្ធ​ជុំ​វិញ ។ ប្រាសាទ​ធំ​ស្ថិត​នៅ​ចំកណ្ដាល​មាន​ទ្វារ​ ៤ មាន​យ៉​លយ​ចេញ​ទៅ​ខាង​លិច មាន​ប្រាង្គ​ស្ថិត​នៅ​គ្រប់​ជ្រុង​អនុទិស ។ ទោះ​បី​ជា​ពុំ​សូវ​មាន​ក្បាច់​ក្បូរ​រចនា ក៏​ប្រាសាទ​នេះ​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថានភាព​ល្អ​ប្រសើរ ។ នៅ​ប្រាសាទ​នេះ​ពុំ​មាន​សិលា​ចារិក​ដែល​អាច​ឲ្យ​គេ​ដឹង​ពី​ពេល​វេលា​ជាក់​ លាក់​នៃ​ការ​សាងសង់​ទេ ប៉ុន្តែ​គេ​អាច​ដឹង​បាន​ថា​ប្រាសាទ​នេះ​ស្ថិត​ក្នុង​រចនាបថ​អង្គវត្ត​ដោយសារ ​កំពូល​ប្រាង្គ ។ ដូច្នេះ​គេ​អាច​សន្និដ្ឋាន​បាន​ថា ប្រាសាទ​វត្ត​អធ្វា​ត្រូវ​បាន​កសាង​ឡើង​ដោយ​ព្រះបាទ​សុរិយាវរ្ម័ន​ទី​២ នៅ​ចុង​សតវត្ស​ទី​១១ ដើម្បី​ឧទ្ទិស​ដល់​ព្រហ្មញ្ញ​សាសនា ។ ប្រាសាទ​វត្ត​អធ្វា​សង់​នៅលើ​ផ្ទៃ​រាបស្មើ មាន​ប្រាង្គ​កណ្តាល​អមដោយ​សំណង់​៤ ដាក់​ឲ្យ​បែរ​ទៅ​ទិស​ខាងលិច​ដូច​អង្គរវត្ត​ដែរ​។ …

អានបន្ត »